Lucia Morgantetti
Jesteśmy w Gravinie, w Apulii, miasteczku oddalonym o kilka kilometrów od Bari, położonym nad potokiem Gravina. W Gravinie, dumnej ze swojej historii – stanowiła niegdyś centrum rozległego lenna rodu Orsini, z którego narodził się papież Benedykt XIII – i ze swych tradycji. Po dziś dzień wspominana i celebrowana jest tu przeszłość, ważna epoka – średniowiecze. W siedzibie jego Stowarzyszenia spotykam Beppe Rubiniego (konsultanta Stowarzyszenia), który obrazuje mi znaczenie i wagę pokazu, który odbywa się co roku pod koniec września.
Tegoroczna, XI już edycja Międzynarodowego Zjazdu Historycznych Orszaków Średniowiecznych, która odbywa się rokrocznie w trzecim tygodniu września, stanowi wkład Centro Studi Nundinae w Program Działalności Kulturalnej, promowany przez region Apulia. Centrum zajmuje się rekonstrukcją historyczną w prowincji Bari.
Wydarzenie to, o międzynarodowym zasięgu, gościć będzie w ciągu trzech dni rekonstrukcji grupy pochodzące z różnych miast włoskich i zagraniczne (m.in. z Niemiec, Hiszpanii, Francji, Polski, Czech), znajdując przy tym szerokie uznanie i jednomyślną aprobatę ze strony europejskiej prasy (Federazione Europea Stampa Turistica), widoczne w licznych recenzjach zamieszczonych w dziennikach specjalistycznych.
1 stycznia 2005 roku w następstwie licznych inicjatyw historyczno-kulturalnych w dziedzinie badań i rekonstrukcji historycznej, Centro Studi e Ricerca Nundinae przystępuje do C.E.R.S. (Consorzio Europeo Rievocazioni Storiche). W roku 2007 stowarzyszenie otrzymuje w Krakowie prestiżowe dowody uznania, tj. „Benemerito del Turismo e dell’ospitalità” oraz “Una vita per il Turismo”. W tym samym roku członkowie centrum nauki przyjęli w siedzibie w prowincji Bari rosyjskiego prezydenta Putina podczas jego wizyty we Włoszech.
Stowarzyszenie ma swoją siedzibę w historycznej częsci Graviny, gdzie mieści się wystawa stała strojów, zbroi i narzędzi datowanych na okres średniowiecza, a dokładniej mówiąc na XIII wiek, a także bogata ekspozycja ikonograficzna zrealizowanych pokazów.
Centro Studi e Ricerca Nundinae dysponuje około 300 figurami w średniowiecznych strojach, stworzonych dzięki badaniom oryginalnych XIII-wiecznych ikonografii. Znajdują się tam sekcje przedstawiające lud, szlachtę, burżuazję, rycerstwo i zakonników.
Słowo „nundinae” (plac targowy) odsyła nas do dalekiej przeszłości i pokazuje, wraz z licznymi znaleziskami archeologicznymi w strefie Petramagna, że terytorium Graviny (zwanej Silvium w czasach rzymskich) było już od starożytności bardzo ważnym centrum wymiany handlowej i kulturowej. Położenie geograficzne, które stawiało ją w centrum bogatej i wydajnej sieci dróg, łącząc adriatyckie i jońskie porty z głębią półwyspu apenińskiego, płodna natura charakterystyczna dla tego terytorium i obfitość produkcji rolnej uczyniły ze średniowiecznej Graviny upragniony teren podboju dla Bizantyjczyków, Longobardów, Saracenów, Normanów, Andegawenów i Aragonów.
Fryderyk II Hohenstauf był wielkim piewcą miasta (to jemu tradycja przypisuje dewizę „Grana dat et vina, urbs opulenta Gravina” [„Daje zboża i wina, zamożne miasto Gravina”], której fragment widnieje na miejskiej chorągwi), do tego stopnia, że zbudował tam zamek myśliwski, w którym pomieszkiwał w czasie, kiedy oddawał się sokolnictwu. Około roku 1270 członkowie zakonu rycerskiego Templariuszy uczynili z Graviny kwaterę główną swojej działalności w głębi Apulii i jedno z miejsc tranzytu i odpoczynku dla pielgrzymów, którzy kierowali się do sanktuarium św. Michała w Gargano, a stamtąd, poprzez porty na wybrzeżu Apulii, w kierunku Jerozolimy.
