Andrea Mazzocchi
Niniejszy artykuł rozpoczyna krótką serię publikacji poświęconych podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Ten rodzaj podatku, często błędnie określany jako podatek rejestracyjny, jest nakładany na różne rodzaje transakcji (o których będzie mowa później), gdzie żadna ze stron zawierających umowę nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (VAT).
Tekstem, który reguluje taki podatek jest Dz. U. 2000 Nr 86 poz. 95 USTAWA z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, wraz z późniejszymi zmianami, który jest jednym z najmniej poznanych podatków przez zagranicznych inwestorów, ze względu na fakt, iż ta forma opodatkowania nie jest powszechnie praktykowana w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Transakcje, które podlegają opodatkowaniu mają charakter zarówno materialny jak i finansowy i są wymienione poniżej:
-
umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
-
umowa pożyczki pieniędzy lub rzeczy,
-
umowa darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
-
umowa dożywocia,
-
umowy o dział spadku oraz umowy o współwłasności
-
ustanowienie hipoteki
-
ustanowienie odpłatnego użytkowania oraz odpłatnej służebności,
-
umowy depozytu nieprawidłowego,
-
umowy (statuty) spółek.
Warto zauważyć, że ten podatek należy zapłacić zarówno w momencie zawarcia umowy, jak również w przypadku, gdy taka umowa zostanie zmieniona w taki sposób, że wzrośnie jej wartość; nie możemy dać się zwieść terminologii stosowanej przez ustawodawcę w formułowaniu prawa, użycie terminu „umowa” odnosi się do kodeksu cywilnego, gdzie umowa nie jest zawierana tylko na piśmie, ale chodzi także o wszystkie działania, które mają formę umowną, w tym porozumienia pisemne i działania, które określają gotowość podjęcia zobowiązania umownego.
Istnieją jednak pewne warunki, aby należało taki podatek uiścić:
-
rzeczy lub prawa majątkowe muszą znajdować się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej,
-
rzeczy lub prawa majątkowe znajdują się poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej lecz nabywca ma miejsce zamieszkania w Polsce i transakcja nastąpiła na terenie Rzeczpospolitej Polskiej.
W następnej części omówimy transakcje, które nie podlegają opodatkowaniu, podmiotach zobowiązanych do zapłaty podatku oraz wysokości tego podatku.
