We Friuli, w okolicach miasta Gorizia, gdzie można odetchnąć powietrzem Europy Środkowej, znajduje się ziemia bogata i szczęśliwa, położona niedaleko rzeki Isonzo, chroniona przez Alpy Julijskie i ogrzewana wodami Adriatyku.
To teren, który od zawsze był mostem, a nie przeszkodą dla międzynarodowego dialogu i gościnności.
To właśnie tutaj, w Cormòns, w 1983 roku narodziła się przełomowa wizja. Pokój, jedność jakie niesie w sobie wino, skłonił ówczesnych wspólników spółki ,,Cantine Produttori di Cormòns” do wyłożenia czarno na białym fascynującej i wizjonerskiej idei. ,,Manifest”, w którym spisali swoją wizję, w dalszym ciągu tam jest, w dużej sali degustacyjnej spółdzielni winiarskiej. Wspólnicy, prawie wszyscy w podeszłym wieku, na własnej skórze doświadczyli dwóch wojen światowych i chcieli na swój sposób zakończyć podziały Europy w czasach, w których istniał jeszcze mur berliński. Do tej pory nie było żadnego tego typu projektu, nie stworzono symbolu, który odzwierciedlałby ideę jedności, jaką niesie w sobie wino. Marzenie zrealizowało się poprzez połączenie friulijskich winiarzy pod przewodnictwem Adriano Driusa i winiarskiego mistrza Luigiego Soini. W tym samym roku zaczęli sadzić ,,la Vigna del Mondo” na dwóch hektarach ziemi wokół spółdzielni winiarskich.
Setki odmian z całego świata. Lista uprawianych winorośli nie jest zamknięta, ciągle rozwija się o nowe gatunki, wykorzystywane w produkcji wina. W zależności od roczników produkcja waha się od 5 do 15 tysięcy butelek, oczekiwanych nie tylko przez miłośników wina, ale również przez kolekcjonerów sztuki. Cormòns to bez wątpienia największa kolekcja winorośli na świecie, zawierająca ponad 650 odmian z ponad 60 krajów; natomiast niezwykłe jest to, że od 1985 roku w tej winnicy produkowane jest wino unikatowe: „Il Vino della Pace”. Wino, zrodzone jako symbol, które jest sprzedawane w kolekcjonerskich butelkach zaprojektowanych przez wielkich artystów i zarazem będących edycjami limitowanymi. Autorami pierwszych trzech etykiet byli Arnaldo Pomodoro, Enrico Bay i Zoran Music. Wraz z biegiem czasu, w ten proces zaangażowały się największe światowe nazwiska – od Luciano Minguzzi do Salvatore Fiume, od Giacomo Manzù do Aligi Sassu, od Ernesto Treccani do Yoko Ono, od Emilio Tadiniego do Dario Fo, Fernando Botero i wielu
innych.
„Vino della Pace” w latach 1985-2012 zostało wysłane do najbardziej wpływowych władców oraz do głów państw z całego świata, jako „znak pokoju i braterstwa między
narodami”, upiększone etykietami zaprojektowanymi przez wielkich artystów o światowej sławie. Od samego początku 3 butelki, które co roku tworzą „kolekcję”, są wysyłane do międzynarodowych przywódców oraz głów kościołów na świecie. O ponownym butelkowaniu wina z „Cantina Produttori di Cormòns” zadecydowało winobranie z 2017 roku, podczas którego, pod koniec września, celebrowano powrót symbolu pokoju i braterstwa na wzgórza Collio.
W tych butelkach znajdują się wszystkie winne szczepy: Yuvarl Cakird, Tsirah, Tulilah, Shurrebe, Pedral, Maizy, Zinfandel, Terrano, Merlot Bianco, Gamay, Ucelut, żeby wymienić tylko kilka z tych, które rosną w tej najbardziej kosmopolitycznej winnicy świata. Na początku jesieni nawet rytuał winobrania staje się wyjątkowy. Jest symbolicznym uściskiem jedności i braterstwa, ponieważ winogrona zbierane są przez 500 osób i 70 chłopców z Collegio del Mondo Unito w Duino (Triest), którzy reprezentują 60 narodów świata. To właśnie oni, począwszy od pierwszego winobrania w 1985 roku, byli tymi, którzy zamknęli ten magiczny krąg symboliki pokoju.
Tłumaczenie pl: Wojciech Wróbel
