Z uwagi na zbliżający się sezon motocyklowy 2012, wydaje mi się niezbędne poświęcić jeden artykuł marce Vespa, która świetnie wpisuje się w doskonałość made in Italy.
Jej produkcję rozpoczął koncern Piaggio, który po zakończeniu II wojny światowej, tak jak inne firmy, próbował przekształcić swoje fabryki tak, aby móc rozpocząć produkcję czegoś nowego. W rzeczywistości przed wojną koncern Piaggio produkował elementy wyposażenia statków, lokomotywy i wagony kolejowe oraz elementy niezbędne w branży lotniczej. Konsorcjum genueńskie zbudowało drugą fabrykę w Pizie, w której produkowano jedynie samoloty wojskowe. Po nieuniknionych bombardowaniach, starano się uratować to, co było do uratowania, przenosząc pozostałości fabryki do Biella. To właśnie w tej siedzibie dzięki projektowi Corradino D’Ascanio narodziła się Vespa. Zaproponował on produkcję pojazdu dwukołowego, taniego w utrzymaniu i popularnego jako zupełną nowość na rynku. Był to pojazd łatwy do prowadzenia, tańszy w utrzymaniu od samochodów i jednocześnie inny niż klasyczny motocykl, zarówno ze względu na inne podwozie i karoserię jak i z uwagi na fakt, iż prowadzący go nie musiał koniecznie pobrudzić sobie ubrań, jak działo się w przypadku klasycznych motocykli w tamtych czasach. W 1944 roku prototyp pojazdu został nazwany “Paperino” (“Kaczor Donald”), natomiast dwa lata później rozpoczęto jego oficjalną produkcję, zmieniając nazwę na Vespa.
Prototyp Vespy, zrealizowany przez D’Ascanio, w momencie swojej oficjalnej prezentacji wydawała się być dla niektórych projektem “nie do przyjęcia”, jednak pomimo nieprzychylnych komentarzy ze strony pracowników, Piaggio zdecydował wyprodukować ok. 2000 sztuk “Vespa 98”. Ten pierwszy model Vespy nie posiadał klasycznej nóżki, opierał się jedynie na bocznym podnóżku wykonanym z lekkiego stopu. Pomysł skutera nie był z pewnością nowatorski, lecz był to pojazd na tyle ekskluzywny i doskonały, iż z pewnością wyróżniał się wśród innych pojazdów dwukołowych. Od samego początku Vespa wykazała swą niezawodność i konkurencyjny poziom spalania benzyny. Jeśli chodzi o prędkość, to pierwsze wyprawy za miasto udowodniły, iż maksymalna prędkość podróży może być utrzymywana na długich odcinkach; wzrosła więc średnia prędkość osiągana na średnich i długich odcinkach, porównywalna do tej osiąganej normalnie przez motocykle lekkie i te o średnich cylindrach, która w szczytowych momentach przekraczała 40-50 km/h. Również fakt posiadania koła zapasowego nie mógł zostać niedoceniony, zważywszy na fakt, iż w tamtych czasach jakość opon i dętek pozostawiała wiele do życzenia, a asfaltowe drogi były rzadkością. Wygodna i bezpieczna pozycja jazdy pozwalała na pokonanie długich dystansów bez postojów także tym, którzy nie mieli odpowiedniej kondycji i skłonności do konkurowania na długich trasach. Bezpiecznie, swobodnie i tanie przemierzanie niezliczonej ilości kilometrów było dostępne dla wszystkich. Chociaż pierwsze miesiące sprzedaży Vespy były mało entuzjastycznie, to na początku 1947 roku produkcja zaczęła przyspieszać. W pierwszych miesiącach 1948 roku Piaggio zaprezentowała nowy model, historyczną “Vespę 125”, która szybko się przyjęła zastępując Vespę 98.
Model Vespa 125, z większą objętością cylindrów, prezentował nowe rozwiązania techniczne, który dotyczyły między innymi zawieszenia przedniego, tylnego i nóżki; miał on również nieznacznie zmienioną estetykę, ponieważ w przednim błotniku mieścił się reflektor, wprowadzono pewne zmianamy w karoserii związanymi z ulepszeniami technicznymi. Od 1946 roku, kiedy została wyprodukowana Vespa 98, do 1992 roku, zostało wyprodukowanych 89 różnych modeli Vespy o różnych silnikach, między innymi te ostatnie modele: Quartz, Sfera i Zip, które łącznie stanowią liczbę około 100 modeli. Obce rynki odpowiedziały pozytywnie na rozprzestrzenianie się tego małego włoskiego skuteru, który wzbudzał ciekawość i podziw zarówno zwykłych obywateli jak i specjalistycznej prasy. “Times” napisał wręcz o produkcie dogłębnie włoskim “nie spotykanym już od wieków” i porównał Vespę do rzymskich rydwanów, chcąc podkreślić jej analogię estetyczną oraz ukazać personifikację włoskiego twórczego ducha.
Nie bez przyczyny od samego początku rozwój Vespy na rynku włoskim i zagranicznym był silnie wspierany przez Piaggio, poprzez promowanie sieci serwisów technicznych na poziomie światowym jak również ułatwianie zakupu Vespy (między innymi poprzez system zakupów na raty). O prawdziwości powyższych słów świadczy fakt, iż do dnia dzisiejszego zostało wyprodukowanych około 14 milionów tych skuterów i były one eksportowane prawie do wszystkich zakątków świata.
Jakkolwiek, pewnym jest, iż wizerunek małego włoskiego skutera rozprzestrzenił się również dzięki rozmaitym inicjatywom niezliczonych miłośników tego “mitu na dwóch kółkach”. Jak wspomina dziennikarz sportowy Renato Tassinari, bez wątpienia jeden z bardziej znanych promotorów i organizatorów spotkań miłośników Vespy, wokół tego włoskiego skutera wytworzyła się atmosfera nieustannie rosnącego zainteresowania. Poza Klubami Vespy, także amatorskie organizacje miłośników Vespy wpłynęły w znaczący sposób na rozpowrzechnianie się Vespy na całym świecie, a dzięki licznym inicjatywom promowały nie tylko zwykły produkt lecz również styl życia. Jeżdzenie Vespą stało się dla jej miłośników synonimem wolności, użytkowania przestrzeni i prostszych relacji społecznych. Krótko mówiąc było to zjawisko obyczajowe ówczesnej epoki, które doczekało się licznych nawiązań i świadectw również w świecie literatury, kina i reklamy. Włoski Klub Vespy został założony w 1949 roku i niezwłocznie rozpoczął swoją działalność przede wszystkim w sektorze turystycznym. Promował udział miłośników Vespy w różnych zlotach motocyklowych, jak również zorganizował własny kalendarz imprez, który przewidywał wiele spotkań o charakterze regionalnym i narodowym zarezerwowanych jedynie dla posiadaczy Vespy. Trudno jest ukazać wielki sukces spotkań organizowanych przez Włoski Klub Vespy, który w 1953 roku przekształcił się w Europejski Klub Vespy a w 1965 roku w Światowy Klub Vespy. W zasadzie sukces Vespy jest trudny do wyrażenia słowami, ale odzwierciedlają go imponujące cyfry, zarówno nawiązujące do przebiegu kilometrów jak i samych pasjonatów. Przypomnijmy tylko niektóre imprezy, np. rajd “Sciame d’argento” (“Srebrny rój”) z 1948 roku, zorganizowany z okazji targów w Mediolanie, którego nazwa nawiązywała do charakterystycznego zielono-srebrnego koloru Vespy lub też jeden z pierwszych zlotów Włoskiego Klubu Vespy, z 22 maja 1950 roku, kiedy to zebrało się ponad 5 tysięcy miłośników Vespy z całego regionu Emilia-Romania. Nie musimy nawet wspominać mitycznego rajdu na 1.000 kilometrów, zainicjowanego przez Renzo Castagneto, promującego historyczny wyścig “Mille Miglia” (“Tysiąc Mil”), w którym wzięło udział 273 uczestników, a podczas którego Bruno Romano przejechał cały dystans ze średnią prędkością 65 km/h. W tym samym roku odbyła się również “Giornata della Vespa” (“Dzień Vespy”), zorganizowana w najważniejszych włoskich miastach, w której łącznie wzięło udział 20.000 uczestników. Szacuje się, że pod koniec 1951 roku członkowie Włoskiego Klubu Vespy, tylko w celach turystycznych, przejechali na całym świecie 2.568.880 kilometrów, co bez wątpienia sprzyjało wzrostowi różnych inicjatyw wśród właścieli Vespy z całej Europy oraz zwiększeniu sympatii do Vespy tych wszystkich motocyklistów kochających podróże, dobre towarzystwo i nietuzinkowe wakacje, którzy od dawna szukali pojazdu doskonałego i niezawodnego zarówno w codziennych przejażdżkach jak i na trudno dostępnych drogach najbardziej odległych krajów.
