W poprzednich numerach pisaliśmy o liczącej kilka tysięcy lat historii Palermo i o pysznościach kulinarnych, z których słynie to miasto we Włoszech i na całym świecie. Poza tym, że stolica Sycylii jest nowoczesnym miastem, a zatem doskonałym miejscem do robienia zakupów i dobrej zabawy, może poszczycić się ogromną ilością pomników historii i miejsc o charakterze artystycznym i kulturowym. Spacerując po ulicach historycznego centrum miasta trzeba cały czas mieć głowę zadartą do góry, aby podziwiać kościoły i stare fasady budynków zbudowanych wzdłuż wąskich uliczek. Na zielonym i słonecznym Piazza Indipendenza (plac Niepodległości), w niedalekiej odległości od wspaniałej katedry, znajduje się Palazzo Reale (Pałac Królewski), w którym obecnie zbiera się Sycylijskie Zgromadzenie Regionalne, a niegdyś, przez stulecia mieściła się siedziba różnych władców miasta. Wewnątrz tej warowni znajduje się również obserwatorium astronomiczne i niezwykła Cappella Palatina, bazylika z XII wieku w całości ozdobiona złotem i bizantyjskimi mozaikami. Capella Palatina i Duomo di Monreale są absolutnie obowiązkowymi punktami na liście miejsc do zobaczenia podczas zwiedzania miasta.
Warto wspomnieć, że Palazzo Reale skrywa pewien sekret, który tylko najuważniejsi obserwatorzy umieją odkryć. Rzeczywiście niewiele osób wie, że wejście do pałacu od placu Niepodległości nie jest przy jego frontowej ścianie, lecz na tyłach budowli. Główne wejście znajduje się przy Piazza del Parlamento (plac Parlamentu), w miejscu zazwyczaj rzadko odwiedzanym przez turystów i zarezerwowanym dla przejazdu członków Zgromadzenia Regionalnego. To właśnie na tej fasadzie znajduje się niewielka płaskorzeźba, prawie niewidoczna na pierwszy rzut oka. To jednak ta tablica, chociaż nieczęsto oglądana, przypomina o jednym z najznaczniejszych momentów w historii i kulturze Sycylii, gdyż odnosi się do powstania „Szkoły sycylijskiej” założonej na dworze cesarza Fryderyka II Hohenstaufa około połowy XIII wieku. Jest na niej przedstawiony wielki cesarz otoczony przez wszystkich tych, którzy przyczynili się do powstania pierwszej wypowiedzi poetyckiej w języku volgare (ludowym), jako podwaliny włoskiej literatury, jaką znamy dzisiaj. Płaskorzeźba, która jest dziełem rzeźbiarza Silvestre Cuffaro, przytacza fragment „De vulgari eloquentia” (paragraf 12 pierwszej księgi), w którym Dante dostrzega kulturowe i historyczne zasługi tej szkoły, założonej i rozwiniętej dzięki Fryderykowi II właśnie w salach Pałacu Królewskiego. Ten fragment mówi: „Jest oczywistym, że językowi volgare z Sycylii przypisuje się większą wagę niż innym, ponieważ wszystko to co Włosi poetycko tworzą nazywa się sycylijskie oraz z uwagi na fakt, że wielu mistrzów pochodzących z tego regionu napisało wiele niezwykle ważnych poezji”.
Było naprawdę wielu mistrzów, którzy choć żyli w pałacu, wśród luksusu i bogactwa, nie spędzali swojego życia w leniwy sposób. Można tu wymienić postacie takie jak Guido i Oddo Delle Colonne, Jacopo i Rinaldo D’Aquino, Jacopo da Lentini, Pier Delle Vigne, Stefano Protonotaro i wiele innych. Choć byli oni dworskimi urzędnikami i notariuszami, to często odwiedzali komnaty Pałacu Królewskiego i tłoczyli się wokół cesarza, aby uczestniczyć w tworzeniu pierwszej szkoły poezji we włoskim języku ludowym. Nawet jeśli język ten określany był jako „sycylijski”, ponieważ powstał na Sycylii, to jednak to co zostało w nim stworzone miało niezwykłe znaczenie kulturowe nie tylko dla regionu, ale sięgnęło poza geograficzne granice wyspy. Wystarczy wspomnieć, że w Szkole sycylijskiej powstał sonet, który następnie stał się najbardziej typową krótką formą liryczną włoskiej poezji. Czytając napisy na płaskorzeźbie znajdujemy jeszcze jedno zdanie, które potwierdza ważność Palermo w historii języka Włoch: „Z tego historycznego pałacu, dzięki oświeconemu geniuszowi Fryderyka II popłynęły pierwsze pieśni we włoskim języku ludowym”.
Płaskorzeźba została wykuta w 1950 r., czyli siedemset lat po powstaniu Szkoły sycylijskiej. W związku z tą rocznicą rzeźbiarz wykuł dodatkowo dwa małe okręgi, wewnątrz których możemy odpowiednio przeczytać „Poetom z 1250 roku” „Poeci z 1950 roku”. Chociaż był to okres, w którym parlament sycylijski dopiero się kształtował (1946 r.) i rozpoczynał swoją pracę (1948 r.), to jednak „ojcowie” Regionu Sycylia, zamiast promowania dokonań jakiejś osobistości należącej do politycznej historii wyspy, zadecydowali o wykuciu tablicy upamiętniającej wydarzenie kulturowe, które leży u podstaw nie tylko historii Sycylii, ale całej historii Włoch.
