Spośród tak wielu słów, od których pochodzą używane przez nas dzisiaj nazwy, niektóre są popularniejsze od innych. Są słowa, które do naszych języków dotarły w formie prawie niezmienionej, zachowując swoje znaczenie, a są też takie, dzięki którym powstało wiele nowych terminów. Słowo „ψυχή” (psyché) jest bezpośrednim przodkiem wielu słów, których używa się na co dzień, a także funkcjonuje jako podstawa dla tworzenia wielu neologizmów.
Psyche
Przede wszystkim należy omówić znaczenie słowa „ψυχή”, które w starożytnej grece oznaczało właśnie „psyche” (tak jak psychika), „umysł”, albo nawet „duszę”. Samo słowo pochodzi od czasownika „ψύχω” (psycho), które oznacza „dmuchać”. Dobrze znanym zjawiskiem w językach indoeuropejskich jest to, że często słowo określające duszę pochodzi od czasownika oznaczającego oddychanie. W grece starożytnej mamy także „πνεῦμα” (pneûma), które oznacza przede wszystkim powietrze, lecz także ducha, a które pochodzi od „πνέω” (pnéo), czyli „oddychać”. Inne przykłady to polski „duch” i „oddychać”, łaciński „spiritus” i „spiro” a także łaciński „animus”, który powiązany jest z „aniti” („oddychać” w sanskrycie). Tak czy inaczej, po włosku słowo „psiche” funkcjonuje jako synonim psychiki, opisując nasz stan duchowy. W języku polskim także istnieje słowo „psyche”, ale jest używane raczej rzadko i zazwyczaj w kontekście akademickim (choć jest to słowo o szlachetnej historii i być może warto byłoby wprowadzić je do naszego codziennego języka). Mówiąc o umyśle po polsku raczej używamy słowa psychika, które jest derywatem psyche. Istnieje również wariant tego słowa, czyli „psycha”, ale jest on z kolei bardzo kolokwialny.
Psychologia, psychiatria
Wraz ze słowem „psychika” często przychodzą nam do głowy dwie dyscypliny naukowe, których nazwy oparte są o to słowo. Są to „psychologia” i „psychiatria”. Czasem zdarza się zapomnieć, jaka jest różnica pomiędzy tymi dwoma dziedzinami, lecz z tym problemem pomogłaby nam znajomość etymologii. Główną różnicą jest to, że psycholog nie jest lekarzem, w przeciwieństwie do psychiatry. Jest to w rzeczy samej podkreślone przez etymologię tych dwóch słów. Oba terminy są złożone ze słowa „psyche”, które już zostało wyjaśnione, różni je druga część nazwy. W przypadku psychologii mamy przyrostek „-logia”, który pochodzi od starogreckiego „λόγος” (lógos), posiadającego wiele znaczeń, spośród których możemy wskazać przykładowo „słowo”, „rozważanie”, lub wyjaśnienie. Przyrostek ten jest używany we wszystkich terminach, które odnoszą się do jakiejś nauki, np. „archeologia” (nauka o rzeczach dawnych), zoologia (nauka o zwierzętach). Psychologia jest więc nauką o ludzkim umyśle. Psychiatria z kolei zajmuje się leczeniem wszelkich zaburzeń ludzkiego umysłu. Przyrostek „-iatria” pochodzi od starogreckiego „ἰατρεία” (iatreía), czyli „leczenie”, lub “opieka lekarska” („ἰατρός” (iatrós) oznacza „lekarz”). Psychiatra jest więc lekarzem, który zajmuje się leczeniem osób w kryzysie zaburzeń umysłowych.
Terapia, psychoterapia
Zarówno psycholog, jak i psychiatra mogą być także psychoterapeutami, a więc specjalistami, którzy poprzez psychoterapię leczą osoby w kryzysie zaburzeń umysłowych lub z doświadczeniem traumy. Czym jest terapia? Słowo to pochodzi od starogreckiego „θεραπεία” (therapeía), które wywodzi się od czasownika „θεραπεύω” (therapeúo). Czasownik ten oznaczał przede wszystkim „służyć”, także w kontekście religijnym. Inne znaczenia to „opiekować się czymś”, „uprawiać (np. rośliny)”, lecz także „leczyć”. W tym ostatnim znaczeniu słowo „θεραπεία”, czyli „leczenie”, zostało użyte do stworzenia słowa „psychoterapia”, a więc leczenie umysłu. Aby dostrzec różnicę pomiędzy psychoterapią a psychiatrią, pomocna będzie znajomość właśnie innych znaczeń „θεραπεία”. W takim kontekście terapia nie jest więc leczeniem szybkim, które może przynieść efekty już po krótkim czasie, a raczej procesem, który wymaga dłuższego czasu.
