Dla Poznaniaków Powstanie Wielkopolskie stanowi jeden z najważniejszych historycznych momentów, zwycięski narodowowyzwoleńczy zryw, wspominany do dziś z dumą w całym kraju. W jego przeprowadzeniu brały udział tysiące Wielkopolan, pragnących zrzucić kajdany niewoli, narzucone pruską opresją.
Tragiczna historia
Poza mieszkańcami regionu o wolność Wielkopolski walczyli także przedstawiciele innych narodów. Jednym z nich był Włoch Novizzo Cittadini, warto pochylić się nad jego tragicznymi losami, zwłaszcza że 21 sierpnia upłynęła 125 rocznica jego urodzin.
Ten żołnierz włoskiej piechoty, pojmany w czasie słynnej włosko-austriackiej bitwy pod Caporetto, na skutek decyzji wroga, został wygnany z ojczyzny i znalazł się w obozie jenieckim w Strzałkowie.
To tragiczne wydarzenie stało się zaowocowało podróżą Cittadiniego przez Europę, która zaprowadziła go do Wielkopolski.
Kiedy na skutek kończącego I wojnę układu pomiędzy aliantami i Niemcami doszło do zwolnienia przetrzymywanych w obozie jeńców, Cittadini zamiast wrócić prosto do ojczyzny, postanowił dołączyć do walczących o wolność Wielkopolan i wraz z nimi stanąć przeciwko niemieckiemu agresorowi. Niestety jego historia, choć naznaczona bohaterskim aktem, okazała się bardzo smutna. Włoch nigdy nie miał okazji wziąć udziału w bezpośredniej walce z wrogiem. Na skutek nieszczęśliwego wypadku, do którego doszło w trakcie czyszczenia broni, postrzelił się w brzuch. Zmarł po kilku dniach w wyniku poważnych obrażeń.
Symbol
Zdawać by się mogło, że to wydarzenie powinno zakończyć jego historię. Jednak Novizzo Cittadini stał się wówczas ważnym symbolem dla powstańców i odradzającego się państwa polskiego. Jego pochówek przeprowadzono ze wszelkimi honorami. W uroczystości pogrzebowej wzięli udział znakomici przedstawiciele Polski, Włoch i wielu poznaniaków. Wydarzenie w symboliczny sposób pokazywało przyjaźń pomiędzy narodami, a także podkreślało uznanie przez Italię odrodzenia Rzeczpospolitej.
Po pogrzebie postać Cittadiniego wciąż wzbudzała żywe zainteresowanie i wiele osób chciało dowiedzieć się o nim jak najwięcej. Lokalna prasa rozpisywała się na temat poległego włoskiego powstańca, niestety wiele z powstałych wówczas artykułów było nieprecyzyjnych. Często mylono jego nazwisko, a nawet jednostkę, przedstawiając go jako lotnika. Dzięki temu Cittadini stał się symbolem wspólnej walki „o wolność naszą i waszą”, co można porównać z wydarzeniami z XIX wieku, kiedy wielu Polaków brało czynny udział w walkach o zjednoczenie Italii.
Pamięć o Novizzo Cittadinim jest wciąż żywa. Duże w tym zasługi poznańskiego stowarzyszenia Polonia – Italia, którego członkowie co roku w czerwcu odwiedzają grób włoskiego powstańca w parku Cytadela. Tradycja ta, tak jak historia samego poznańskiego stowarzyszenia, sięga lat trzydziestych ubiegłego wieku. Już wtedy członkowie stowarzyszenia wspominali walecznego Włocha, jego symboliczne zasługi dla naszego regionu i polsko-włoskiej przyjaźni.
