Ten, kto kiedykolwiek uczył się w szkole historii i kultury starożytnej Grecji i Rzymu, z pewnością pamięta lekcje poświęcone zagadnieniu demokracji ateńskiej. Wyraz demokracja, czyli władza ludu, to przykład greckiego słowa, którego piękna etymologia jest dobrze znana przez wiele osób, niekoniecznie specjalistów językoznawstwa. Podstawa programowa przewiduje znajomość tego greckiego słowa, ponieważ jest to jeden z podstawowych terminów naszej teraźniejszości. Jest jednak wiele innych słów, których często się nie tłumaczy. Są także inne, które należą do politycznego słownictwa starożytnych, ale teraz zmieniły znaczenie na tyle, że niewiele osób mogłoby nadać im inne. Ostatecznie są też takie słowa, które do wymiaru politycznego przybyły z zupełnie innych pól znaczeniowych.
Polityka
Słowo „polityka” w swojej budowie jest w miarę proste. Pochodzi od latynizacji greckiego terminu πολιτικά (politiká), które z kolei zostało utworzone w oparciu o słowo πόλις (pólis), czyli państwo-miasto, które w czasach starożytnej Grecji stanowiły typowy model polityczny. Jedną z najważniejszych charakterystyk poleis był fakt, że każda przewidywała aktywne uczestnictwo swoich obywateli w życiu politycznym, co być może najlepiej widoczne jest na przykładzie demokracji ateńskiej, ale odnosi się także do innych systemów politycznych. Całość tych aktywności, które koniec końców były esencją życia obywatela polis, otrzymały nazwę πολιτικά, które właściwie nie straciło wiele ze swojego znaczenia, ale raczej je poszerzyło.
Idiota
Jednak mimo tego, że słowa takie jak polityka, demokracja, nawet nazwy innych typów rządów, jak oligarchia czy autokracja, są w miarę znane (tzn. ich znaczenie jest raczej jasne i odnosi się do ich etymologii), to dużo mniej prawdopodobne jest, że pochodzenie słowa używanego często jako inwektywa jest równie oczywista. Słowo „idiota” dzisiaj używane jest przede wszystkim jako inwektywa. W tym powszechnym użyciu słowo to funkcjonowało także wśród Greków w starożytności, choć z dużo innym znaczeniem: słowo „idiota” pochodzi od starogreckiego ἰδιώτης (idiótes), stworzonego w oparciu o słowo ἴδιος (ídios), czyli „pewien, który odnosi się do siebie”. Słowo ἰδιώτης opisywało więc osobę zajmującą się tylko swoimi własnymi sprawami. Nie oznacza jednak egoisty: słowo to ma znaczenie polityczne, które wskazuje osobę, która nie uczestniczy w żaden sposób w życiu politycznym swojej polis. Niekorzystanie ze swojego prawa do uczestniczenia w polityce, które posiadało niewielu, uważane było przez starożytnych za głupotę. Z tego powodu słowo to do łaciny przywędrowało oznaczając osobę prostą lub nawet głupią i z tym znaczeniem zachowane zostało w wielu językach nowożytnych.
Manifestacja
Wiele słów, które dzisiaj są ściśle wiązane z konkretnymi obszarami znaczeniowymi, pochodzi od wyrazów wywodzących się z zupełnie innych kategorii. Coś podobnego zadziało się również ze słowem „manifestacja”. Dla nas słowo to przywodzi na myśl coś w rodzaju protestu, ekspresji uczuć jakiejś grupy itp. Interesującym jest jednak, że słowo to pochodzi z późnołacińskiego rzeczownika manifestatio, którego prawdziwych początków możemy doszukiwać się w przymiotniku manifestus, złożonym z dwóch elementów: manus (ręka) i części praindoeuropejskiej, co do której badacze nie są zgodni, ale która mogła brzmieć albo *dh ers- (być odważnym) albo *dh er- (trzymać). Tak czy inaczej, łacińskie wyrażenie oznaczało przestępcę złapanego na gorącym uczynku, co uwiarygodnia etymologię, tworząc nam obraz osoby złapanej za rękę. Słowo manifestus zrodziło czasownik manifestare, które otrzymało również znaczenie „czynić coś jawnym” ogólnie, podążając za tym jak pokazujemy wszystkim przestępcę in flagrante. Stąd prosto wydedukować, że „manifestacja” oznacza akt czynienia czegoś jasnym, oczywistym, jawnym, co może nadawać również wartość ważności lub pilności temu, co manifestujemy, jak często bywa w przypadkach różnych manifestacji dotyczących kwestii politycznych.
