Od dnia 7 grudnia 2015 na warszawskim Rynku Starego Miasta ponownie zagościło dzieło sztuki przypominające o wielowiekowych stosunkach kulturalno-gospodarczych, które łączyły polską stolicę z Wenecją. Na rogu między Rynkiem Starego Miasta a ulicą Dunaj znajduje się piękna kamienica, obecnie siedziba Instytutu Historii PAN, na fasadzie której ponownie umieszczono płaskorzeźbę (85 cm grubości, 65 wysokości i ok. 100 kg wagi) przedstawiającą Lwa św. Marka. Jest to prezent od Wenecji dla Warszawy, którego pomysłodawcami i organizatorami są członkowie Komitetu Ambasadorów św. Marka. 7 grudnia z rana w Ambasadzie Włoch odbyła się z tej okazji konferencja prasowa, a wieczorem dokonano odsłonięcia Lwa. Wydarzenie zostało uczczone ceremonią, którą uświetniła grupa aktorów przywołujących historię, w strojach w stylu weneckim i polskim z XVII i XVIII wieku. Symbolicznego odsłonięcia płaskorzeźby dokonał ambasador Włoch Alessandro De Pedys przy akompaniamencie dawnej warszawskiej i weneckiej muzyki ludowej, w obecności setek osób, dziennikarzy i przedstawicieli władz, które wzięły udział w inicjatywie, a wśród nich członkowie Instytutu Historii PAN i SARP (Stowarzyszenie Architektów Polskich), COMITES Polska, CERS (Europejskie Konsorcjum Przywoływania Historii), senator Mario Dalla Tor, prof. Robert Kunkel, polityk Anna Maria Anders, dziennikarz Jacek Moskwa, producent Bogusław Job oraz, naturalnie, twórca nowej płaskorzeźby, mistrz Giovanni Giusto, prezes organizacji “Tajapiera Veneziani” i miejski radny, oddelegowany przez burmistrza Wenecji w celu reprezentowania władz miasta.
Historia warszawskiego Lwa
Od roku 1674 do lat 20-tych XX wieku na fasadzie kamienicy przy Rynku Starego Miasta 31, będącej obecnie siedzibą Instytutu Historii PAN, znajdowała się kamienna płaskorzeźba przedstawiająca lwa św. Marka, godło miasta Wenecja.
Właścicielem wspomnianej kamienicy w roku 1674 został kupiec włoski, Davide Zappio, który przez pewien czas był nawet burmistrzem Warszawy, i to właśnie on umieścił na fasadzie budynku płaskorzeźbę. Jak podają źródła, zarówno polskie, jak i weneckie, wśród nich książki prof. Alberto Rizzi, istnieją dokumenty potwierdzające obecność płaskorzeźby na fasadzie kamienicy w latach 1912-1928. Później ślad po niej znów zaginął, w nie do końca wyjaśnionych okolicznościach.
Dzięki inicjatywie Komitetu Ambasadorów Św. Marka, a szczególnie dziennikarzowi Sebastiano Giorgi – przewodniczącemu, który zainteresował opinię publiczną historią warszawskiego Lwa, dzięki merytoryczno-organizacyjnemu wsparciu Stowarzyszenia Architektów Polskich SARP w Warszawie, w osobie Marii Sołtys – członka Zarządu, oraz przychylności Instytutu Historii PAN, a przede wszystkim dzięki rzeźbiarzowi – artyście Giovanni Giusto, prezesowi stowarzyszenia rzeźbiarzy weneckich „Tajapiera Veneziani” w latach 2013-2015 powstała nowa tablica z płaskorzeźbą lwa św. Marka. Celem Komitetu Ambasadorów Św. Marka było podarowanie Warszawie płaskorzeźby oraz przywrócenie pamiątki historycznej na elewacji kamienicy zwanej niegdyś Pod św. Markiem. Inicjatywa jest wspierana finansowo przez region Wenecji Euganejskiej oraz Wenecję, pod patronatem Ambasady Włoch, miasta Wenecji i Warszawy, a także Comites Polska i Międzynarodowego Instytutu Kultury Polskiej w Padwie. Partnerami projektu są także CERS, Europejski Komitet Przywoływania Historii, którego przedstawiciele przybyli na odsłonięcie płaskorzeźby w strojach z XVII wieku, Konsorcjum Promovetro Vetro Artistico z Murano oraz PartnersPol Group.
Uroczysta ceremonia odsłonięcia płaskorzeźby odbyła się w poniedziałek, 7 grudnia 2015 roku, o godz. 17:00. Po zamontowaniu, płaskorzeźba do momentu odsłonięcia była przykryta jedwabną, ręcznie malowaną tkaniną z Atelier Pietro Longhi z Wenecji.
Dla upamiętnienia wysiłku, jaki wenecjanie oraz warszawiacy włożyli w przywrócenie płaskorzeźby lwa św. Marka na fasadę kamienicy, u dołu tablicy wykuto napis: VENETIARUM VARSOVIAEQUE CIVES HIC LEONEM RESTITUUNT AD MMXV.
