10 listopada 2021–10 lutego 2022
Michelangelo Merisi zwany Caravaggio (ur. 29 września 1571 w Mediolanie, zm. 18 lipca 1610 w Porto Ercole) to jeden z najbardziej nowatorskich artystów epoki baroku. Włoski malarz działał w latach 1593-1610 w Rzymie, Neapolu, na Malcie i Sycylii. W 1599 roku, dzięki wpływom kardynała Francesca Marii Bourbona del Monte, Caravaggio uzyskał zlecenie na obrazy do kaplicy Contarellich w kościele San Luigi dei Francesi w Rzymie. Dwa dzieła, ukończone w 1600 roku, Męczeństwo św. Mateusza i Powołanie św. Mateusza spotkały się z głośnym przyjęciem.
Po ponad czterech wiekach od owianej tajemnicą śmierci artysty, Caravaggio nie przestaje fascynować. Każda wizyta jego obrazów poza granicami Włoch to wielkiej rangi wydarzenie kulturalne w kraju gospodarzy. Tym razem dzieło mistrza zagości w Zamku Królewskim w Warszawie, a towarzyszyć mu będzie ponad czterdzieści płócien innych artystów z Włoch i Europy Północnej. Z dumą zapraszamy na wystawę Caravaggio i inni mistrzowie. Arcydzieła z kolekcji Roberta Longhiego.
W swoim florenckim domu – willi Il Tasso – Roberto Longhi zgromadził kolekcję dzieł mistrzów różnych epok, które stanowiły podstawę do prowadzonych przez niego badań. Dzieła caravaggionistów zebrane wokół Chłopca gryzionego przez jaszczurkę pędzla Merisiego stanowią istotną część tej kolekcji. Obraz pochodzi z wczesnego okresu pobytu Caravaggia w Rzymie (ok 1596-1597). Dzięki niezwykle naturalistycznemu potraktowaniu szczegółów i zdumiewającemu operowaniu światłem Caravaggio przekonująco uchwycił moment, w którym przestraszony młody człowiek nagle cofa rękę, ukąszony przez jaszczurkę.
Oprócz obrazu Caravaggia największa grupa eksponowanych dzieł obejmować będzie prace tzw. caravaggionistów – artystów, na których postrzeganie świata zasadniczy wpływ miały rozwiązania artystyczne wypracowane przez mistrza. Podziwiać tu będzie można, powstałe na przestrzeni całego niemal XVII stulecia, płótna mistrzów pochodzących z różnych ośrodków włoskich, jak m.in. Domenico Fetti, Carlo Saraceni, Giovanni Battista Caracciolo czy Mattia Preti. Mniej liczny, ale równie interesujący pod względem artystycznym jest zespół malowideł caravaggionistów pochodzących z krajów leżących na północ od Alp – Francji i Holandii. W grupie tej na wymienienie zasługują m.in. kompozycje: Valentina de Boulogne, Dircka van Baburena, Matthiasa Stoma i Gerrita van Honthorsta.
