Co jakiś czas słyszy się, że prawie wszystko co mamy dzisiaj, wszystkie motywy literackie i całe dziedzictwo kulturowe, zostało utworzone już przez starożytnych. Jest to opinia dość przesadzona, ale pomylilibyśmy się, gdybyśmy powiedzieli, że nie jest bliska prawdzie. W rzeczywistości bowiem, spośród wszystkich elementów kulturowych naszego współczesnego społeczeństwa, bardzo wiele pochodzi z przeszłych epok, nawet jeśli nie zawsze zdajemy sobie z tego sprawę. Pewne rzeczy były poddawane modyfikacjom tak wiele razy, że nie są łatwo rozpoznawalne. Innym razem, w wersji niemal niezmienionej, pochodzą bezpośrednio ze starożytności.
Astrologia
Jedną z dziedzin, które są obecnie bardzo popularne i które pochodzą ze starożytności, jest astrologia. Słowo to wywodzi się, przez łacinę, ze starożytnej greki i składa się z dwóch słów: ἄστρον (ástron) albo αστήρ (aster) oraz -λογία (-logía). Pierwsze jest rzeczownikiem oznaczającym „gwiazda” lub „konstelacja”. Drugie z kolei, „-logia”, znane bardzo dobrze, dzięki różnym naukom jak np. biologia, psychologia itp., pochodzi z greckiego sufiksu -λογία (-logía), które, jak wyjaśniliśmy w artykule o biologii, oznacza badanie lub dziedzinę naukową. Słowo to pochodzi od λόγος (lógos), w tym znaczeniu „wyjaśnienie” lub „opowiadanie”. Podstawą słowotwórczą tego rzeczownika jest czasownik λέγω (légo), ze znaczeniem „mówić”, „rozmawiać” i tym podobne. Astrologia jednak, w odróżnieniu od słowa „biologia”, nie oznacza badań całkowicie naukowych. Na to jest słowo „astronomia”, które zamiast „-logia” używa słowa pochodnego ze starogreckiego νόμος (nómos), czyli „prawo”. Pierwsze słowo, „astrologia”, odwołuje się więc do próby przewidywania przyszłych zdarzeń, próby opowiedzenia o gwiazdach, drugie natomiast odnosi się do badania ciał niebieskich w sposób naukowy. Należy wspomnieć również, iż jest to wytłumaczenie dość nowoczesne, ponieważ w swoich początkach astrologia i astronomia mieszały się ze sobą, a obecne rozróżnienie między tymi dwoma pojęciami, zaczęło być używane dopiero w późnym średniowieczu.
Horoskop
Interesująca zdaje się również etymologia słowa „horoskop”, silnie powiązanego z astrologią. Jest to słowo w całości greckie, ὡροσκόπος (horoskópos), „obserwujący porę”, utworzone z dwóch słów: ὥρα (hóra) „pora” i σκοπέω (skopéo) „obserwować”. Pochodzenie tego słowa bierze się z praktyki przewidywania przyszłych zdarzeń w oparciu o obserwację planet i słońca i ich ułożenia w określonej porze. Dziś słowo „horoskop” zmieniło troszkę swoje znaczenie i jest używane bardzo często jako wróżby wymyślane przez copy-writera i publikowane w gazetach. Pomimo tego, horoskop nie stracił swojego powiązania ze znakami zodiaku, które do dziś są dobrze znane każdemu.
Zodiak
Mówiąc o horoskopie musimy więc wyjaśnić także znaczenie słowa „zodiak”. Nie jest niczym zaskakującym, że także ono jest pochodzenia greckiego: ζῳδιακός (zoidiakós) składa się z dwóch wyrazów. Pierwsze, ζῴδιον (zóidion), oznacza „figura” lub „znak na niebie”. Jest to jednak już znaczenie kontekstowe, bowiem samo słowo jest tak naprawdę zdrobnieniem od słowa ζῷον (zôion), które oznacza „zwierzę”. Nie powinno się to wydać niczym dziwnym, jeśli pomyślimy, czym są znaki zodiaku i że prawie wszystkie przedstawiają inne zwierzę. Drugie słowo, κύκλος (kúklos), oznacza „koło” albo „krąg”. Nazwa, oznaczając więc „krąg zwierzątek”, odpowiada ustawieniu na niebie konstelacji, które wyobrażane są jako zwierzęta jak np. Ryby, Koziorożec itd.
