Związek pomiędzy tronem papieskim a winem posiada korzenie w dalekiej przeszłości: już w XIII wieku dwór papieski posiadał wytwórnię butelek i duszpasterstwo, które rozdawało żywność biednym i potrzebującym pielgrzymom.
Zarówno wytwórnia, jak i duszpasterstwo potrzebowały dużych ilości wina, jednakże różnice w jakości były ogromne. Jako że kuria znajdowała się we Włoszech, duszpasterstwo zaopatrywało się w winnicach na rzymskich wsiach bądź w Górach Albańskich, podczas gdy wytwórnia butelek gromadziła w swoich winnicach trunki z Wezuwiusza, wina greckie oraz te ze szczepu Vernaccia. Okres najlepiej dokumentujący spożycie wina na tronie papieskim przypada na okres papieży awiniońskich (1305-1423), którzy zakładali winnice i hodowali szczepy winogron. Wiele z tych win dziś już nie istnieje, inne zaś cieszą się światową sławą.
Przeniesienie się papiestwa do Awinionu było efektem krwawego sporu króla Francji Filipa IV (nazywanego Filipem Pięknym) z papieżem Bonifacym VIII. Pierwszym papieżem awiniońskim był Klemens V, który panował od 1305 do 1314. Jako że pochodził z bogatej rodziny, posiadał w Pessac zamek, który został nazwany jego imieniem (Château Pape Clément). Jego sukcesorem był Jan XXII i to jemu zawdzięcza się przekształcenie Pałacu Biskupiego w Awinionie w pałac papieski, po wcześniejszej przebudowie. Jana XXII cechowało zamiłowanie do win Hermitage, Roquemaure i Valréas. On również zakładał winnice, spośród których najsławniejsza znajdowała się w Châteauneuf. Po jego śmierci nowym papieżem został Jaques Fournier, przyjmując imię Benedykta XII, który wprowadził istotne zmiany na dworze papieskim i rozwinął handel winem, zwiększając dochody Kościoła. Był papieżem znanym z surowości, jednak tak naprawdę doceniał wina nie tylko pod kątem interesów. Uwielbiał pić przede wszystkim wina z Rodano. Jego sukcesor Klemens VI, dał się poznać jako człowiek niezwykły, znany ze swojego intelektu, elokwencji, wyczucia dyplomatycznego i kultury duchowej. Pierre Roger (jak brzmiało jego prawdziwe imię) był miłośnikiem sztuki i jej wielkim mecenasem, czyniąc Awinion istną mieszanką kulturową i centrum handlu europejskiego. Po nim tron objął Innocenty VI, który wybitnie cenił zarówno białe, jak i czerwone Châteauneuf, jak donoszą zapiski z Kamery Papieskiej. Papież Urban V (1362- 1370) wprowadził nową modę w papieskiej produkcji win, zarządzając sadzenie Moscato. Jego następca Grzegorz XI pozostał wierny moscato z Beaumes-de-Venise i Carpentras. Jego nagła śmierć, wskutek choroby nerek, zapoczątkowała wielką schizmę zachodnią.
Tradycja winiarska była kontynuowana w tych niespokojnych czasach przez dwóch ostatnich papieży. Klemens VII miał słabość do Châteauneuf do tego stopnia, że w 1390 skazał winiarza, który nie był w stanie dostarczyć mu dwudziestu dwóch beczek moscato i zapewnić dwa razy większej ilości podczas kolejnych żniw. Wiadomo też, że Juan Fernandez de Heredia, wielki mistrz zakonu joannitów, nakazał w lipcu 1393 dostarczenie dziewięćdziesięciu pięciu beczek słodkiego wina greckiego z wyspy Rodos na dwór papieski w Awinionie. W końcu, ostatniemu papieżowi z Awinionu Katalończykowi Pedro de Luna, który panował pod imieniem Benedykt XIII (1394-1423), zawdzięczamy udoskonalenie il Rivesaltes.
Możemy podsumować, że papieże awiniońscy przyczynili się w sposób znaczący do tworzenia, rozwijania i ulepszania różnych rodzajów win, spośród których wiele pochodzi z Prowansji, między innymi białe wina z Cassis e Marignane, zarówno białe, jak i czerwone z Aubagne, Cucuron i Manosque, inne zaś z Gémenos, Orgon, Barbentane, Aix-en-Provence i La Crau, a także produkt szczególny na bazie zwiędłych winogron z Brignoles i Maubec.
tłumaczenie pl: Joanna Boruc
