Już od ponad dekady amerykańscy superbohaterowie świecą triumfy w kinach, regularnie bijąc kolejne rekordy kasowe. Należy jednak pamiętać, że herosi Marvela i DC Comics istnieją od wielu dziesięcioleci, a na długo przed hollywoodzkim sukcesem były bohaterami niezliczonych rysunkowych opowieści. Zresztą również Włochy mają swoich „superbohaterów” – postaci, które bawiły i pasjonowały całe pokolenia czytelników i których przygody do dziś ukazują się regularnie co miesiąc. To są bohaterowie stworzeni przez wydawnictwo, które odegrało fundamentalną rolę w historii włoskiego komiksu: Sergio Bonelli Editore.
Wszystko zaczęło się od niewielkiej redakcji założonej na początku lat 40. przez scenarzystę Gianluigiego Bonellego (1908-2001). Po licznych zmianach nazwy, wydawnictwo – już kierowane przez syna Gianluigiego, Sergia Bonellego (1932-2011) – stało się prawdziwym gigantem na włoskim rynku komiksowym. Sam format zeszytów Bonellego (16×21 cm, 96 czarno-białych stron, z których 94 zajmuje komiks) stał się do tego stopnia ikoniczny, że inni wydawcy zaczęli publikować serie w tym samym formacie, potocznie nazywane „bonellidi” (czyli mniej więcej „bonellopodobne”).
Liczne serie komiksowe Bonellego przynależą do najróżniejszych gatunków kultury popularnej, w dużej mierze angloamerykańskiej: są to komiksy przygodowe, westerny, horrory, kryminały, science fiction, fantasy itd. Pierwszym (i do dziś najbardziej ikonicznym) bohaterem wydawnictwa jest Tex Willer, stworzony w 1948 roku przez Gianluigiego Bonellego oraz rysownika Aurelia Galeppiniego. Tex jest klasycznym,nieustraszonym bohaterem bez skazy w stylu starych amerykańskich westernów – zawsze odważnym i niepokonanym. Jest on strażnikiem Teksasu, ale i przyjacielem i sojusznikiem plemienia Nawaho. Jego wczesne przygody są niewątpliwie dzieckiem swojej epoki i zawierają wszelkie stereotypy gatunku western; do dziś „Tex” pozostaje najbardziej klasyczną i – powiedzmy – „konserwatywną” serią Bonellego, chociaż zarówno postaci, jak i przedstawiony w ich przygodach świat zostały do pewnego stopnia unowocześnione i odmłodzone na przestrzeni dziesięcioleci. Miesięcznik z przygodami najsłynniejszego we Włoszech kowboja ukazuje się regularnie od 1958 roku i liczy już ponad 700 numerów, do czego dodać należy ogromną ilość numerów specjalnych, serii typu spinoff, wznowień itp.
Innym komiksem westernowym, choć bogatszym w elementy fantastyczne, jest „Zagor”. Protagonista o tym samym imieniu, stworzony w 1961 roku przez scenarzystę Guida Nolittę (w rzeczywistości jest to pseudonim Sergia Bonellego), o wiele mocniej związany z rdzennymi ludami Ameryki, jest w pewnym stopniu bardziej nowoczesnym bohaterem niż Tex. Z kolei w roku 1966 pojawiła się seria „Comandante Mark”, wykreowana przez trójkę autorów znanych jako EsseGesse. Wydawany do 1990 roku komiks, którego akcja osadzona jest w czasach amerykańskiej rewolucji, prezentuje obie strony konfliktu, a także samych rdzennych Amerykanów, w bardzo innowacyjny jak na tamtą epokę sposób. Jeszcze dalej od kanonicznych i stereotypowych sposobów przedstawiania Dzikiego Zachodu plasuje się seria „Ken Parker”, stworzona w 1974 roku przez Giancarla Berardiego i Iva Milazza i publikowana – przynajmniej początkowo – przez wydawnictwo Bonelli. Przygody Kena pokazują amerykańską historię w mocno realistycznym i problematycznym świetle, stroniąc od celebrowania po raz kolejny westernowej epopei. W 1975 roku zadebiutowała seria przygodowa „Mister No”, dzięki której włoskie wydawnictwo odeszło wreszcie od gatunku western (akcja komiksu rozgrywa się w połowie XX wieku, głównie w Ameryce Południowej).
Ciekawym okresem dla mediolańskiego wydawcy były lata 80. Właśnie w tym dziesięcioleciu powstały niektóre z jego najsłynniejszych postaci, w tym przede wszystkim Dylan Dog, „badacz koszmarów” stworzony przez Tiziana Sclaviego, Claudia Villę i Angela Stana. Za to już w 1982 roku pojawił się miesięcznik poświęcony przygodom Martina Mystère’a, „detektywa od spraw niemożliwych” wymyślonego przez Alfreda Castellego i Giancarla Alessandriniego. Oprócz horroru i fantastyki należy wspomnieć również o kryminale, godnie reprezentowanym przez serię „Nick Raider”, stworzoną w 1988 roku. W roku 1991 pojawił się natomiast inny bardzo znany komiks, „Nathan Never”, czerpiący pełnymi garściami z fantastycznonaukowych wątków i estetyki, a w szczególności z niezwykle popularnego w tamtych latach gatunku cyberpunk.
Nie brakuje oczywiście bohaterek płci żeńskiej: wystarczy wspomnieć o Legs Weaver – początkowo była ona postacią drugoplanową w „Nathanie Neverze”, ale doczekała się własnej regularnej serii, która ukazywała się w latach 1995- 2005 – a także o Julii Kendall, bohaterce miesięcznika „Julia – Le avventure di una criminologa” (czyli „Przygody kryminolożki”) stworzonego w 1998 roku przez Giancarla Berardiego. W ostatnich latach wydawnictwo Bonelli stworzyło liczne nowe serie komiksowe, które odniosły niemały sukces, będąc ponownie zainspirowane najróżniejszymi gatunkami fantastyki i przygody: fantasy („Dragonero”), historia alternatywna („Morgan Lost”), postapokaliptyczne science fiction („Orfani”), horror („Dampyr”), nie zapominając o włoskiej historii („Volto Nascosto”, „Mercurio Loi”).
foto: Sławomir Skocki, Tomasz Skocki
