W nauce języków obcych podstawą jest wybranie efektywnej metody nauki. Po latach pierwszeństwa przyznawanego metodzie gramatyczno-tłumaczeniowej, w ostatnim czasie coraz częściej wybiera się tę bezpośrednią, która skupia się na używaniu języka obcego unikając przy tym języka ojczystego. W konsekwencji, nauka języka obcego nie koncentruje się jak dawniej na słownictwie i zagadnieniach gramatycznych, ale raczej na rozwijaniu kompetencji komunikacyjnej, która umożliwia zastosowanie nauczanego języka w konkretnych sytuacjach życia codziennego.
W nauce języka obcego niezbędne jest zatem zrozumieć, jakie są trendy i sytuacja językowa powszechnie panująca w obrębie danej społeczności. W przypadku Włoch, biorąc pod uwagę fakt, że współczesny język włoski stanowi sumę wielu lokalnych odmian, możemy mówić o jego heterogeniczności. Język narodowy nie jest jedynym narzędziem komunikacji Włochów. Dzisiejszy repertuar językowy Włoch ma złożoną strukturę i jest często postrzegany jako kontinuum, w którym można wyróżnić dwa bieguny językowe, tj. normatywny język włoski i lokalne dialekty, z których niektóre w przeszłości stanowiły odrębne języki. Pośrodku tych dwóch odmian możliwe jest zidentyfikowanie innych – pośrednich, które wzajemnie na siebie wpływają i subtelnie się od siebie różnią, w zależności nie tylko od sytuacji komunikacyjnej, ale także od kanału przepływu informacji, jej zawartości oraz stosunków, jakie zachodzą pomiędzy rozmówcami. Z ostatniego badania dotyczącego rozpowszechnienia narodowego języka włoskiego przeprowadzonego w 2012 roku przez Istat (odpowiednik polskiego GUS-u) wynika, że coraz więcej ludzi, niezależnie od statusu społecznego, rezygnuje z używania dialektów na rzecz języka włoskiego, przez co procent tych, którzy wykorzystują głównie standardowy język włoski w różnych sytuacjach komunikacyjnych stale rośnie. Dla przykładu, w roku 1995 23,7% Włochów w gronie rodzinnym posługiwało się głównie dialektem, podczas gdy w roku 2012 odsetek ten spadł do 9% . Mimo to musimy zwrócić uwagę, że istnieje tendencja do używania języka włoskiego nacechowanego geograficznie, który ujawnia region pochodzenia rozmówcy.
Włoski repertuar językowy wyróżnia zatem także odmiany regionalne i ponadregionalne języka narodowego, które stanowią wspólną podstawę lingwistyczną dla rozmówców z danego obszaru geograficznego. W przypadku języka włoskiego nie możemy zatem mówić o jednej odmianie języka mówionego, stosowanej w każdej sytuacji komunikacyjnej, ani o jednym jednolitym rodzaju języka włoskiego. Ten ostatni, w rzeczywistości mający swoje korzenie w języku łacińskim prostego ludu (volgare), przez długi okres czasu stosowany był wyłącznie w tekstach pisanych. Natomiast dialekty, różniące się w zależności od położenia geograficznego, przez wiele wieków stanowiły prawdziwy środek komunikacji, znany i używany przez większość mieszkańców Półwyspu i wysp obecnie do niego przynależących. Dopiero po zjednoczeniu Włoch w 1861 roku, język włoski rozprzestrzenił się jako oficjalny język na terenie całego kraju, co spowodowało pewien rodzaj rewolucji językowej. W rezultacie język ten, początkowo stosowany przez niewielu, stopniowo stał się językiem wszystkich.
Różnic językowych istniejących we Włoszech jest zatem wiele i język włoski mówiony różni się od tego pisemnego z różnych punktów widzenia. Są to właściwie dwa odrębne systemy, wypowiedzi językowych. Główne różnice nie wynikają jednak z istnienia różniącej się gramatyki, ale raczej sytuacji komunikacyjnej, w zależności od której chętniej wybieramy pewne elementy językowe. Włosi ponadto nie mogą obejść się bez języka ciała, używając głównie rąk. Gestykulacja towarzyszy każdej odmianie języka mówionego, czasami nawet przekazuje więcej informacji niż słowa. Należy podkreślić fakt, że każda osoba wyróżnia się indywidualnym stylem wypowiedzi, który w językoznawstwie określany jest jako idiolekt. Każda osoba bowiem ma swój osobisty styl wypowiedzi ustnej, określony przez stosowanie niektórych słów i wyrażeń. W konsekwencji, każda wypowiedź językowa stanowi niewyczerpane źródło nowych znaczeń, które dostarczają i ujawniają wiele treści, pozornie niewidocznych, zarówno o rozmówcy, jak i o środowisku, w którym żyje.
Z tego powodu w trakcie nauki języka włoskiego niezbędny jest kontakt z żywym językiem, spotykanym w prasie, telewizji, radiu czy internecie. W tym przypadku wiedza nie jest przekazywana wyłącznie poprzez środki językowe, ale także te audiowizualne. W dzisiejszych czasach zarówno dzieci, jak i dorośli poddawani są wpływowi telewizji i mediów, które tworzą współczesną kulturę i są w pewnej mierze odpowiedzialne za rozwój osobowości każdej jednostki. Przedstawienie różnych problematyk za pośrednictwem mediów otwiera przed uczącymi się różne ścieżki nie tylko nabywania kompetencji języka obcego czy poznania nowej kultury, lecz także stanowi pewien rodzaj pracy nad własną tożsamością. Obrazy ułatwiają rozumienie tekstu mówionego i rozwijają instynkt językowy, a nawet ułatwiają zrozumienie pewnych relacji strukturalnych. Wykorzystanie obrazów stwarza również wiele możliwości podczas kursów językowych, zwłaszcza dla początkujących, ponieważ skupia się na pozajęzykowych aspektach, takich jak język ciała i gesty. Przez nie odnosimy się do realnych kontekstów pozalekcyjnych, które zachęcają uczniów poziomów początkujących z podstawowymi umiejętnościami językowymi do śmielszego wypowiadania się. Taka metoda pracy zmniejsza stres związany z pierwszymi kontaktami z językiem obcym i tworzy relaksującą atmosferę, która łączy naukę i przyjemność.
